Dario Argento’nun 1977 yılında imza attığı korku başyapıtı Suspiria yalnızca korku sinemasının zirve noktalarından birisi değil aynı zamanda sayısız filmi ve akımı etkilemiş bir ilham kaynağıdır. Hem The Three Mothers (Üç Anne) adı verilen üçlemeyi başlatan hem de birçok farklı korku filmine içeriksel ve estetik ilham kaynakları sunan bu klasiğin sinema tarihinde bıraktığı izleri bulup çıkarmanın kolay bir iş olmadığını da düşünebiliriz.
Öte yandan bu başyapıtın ilk etapta kaynağı olduğu ve bir seriye dönüştüğünü düşünebileceğimiz filmleri bir arada izlemek de korku sinemasına dair temel bir çalışma niteliğindedir âdeta. Buradan yola çıkarak Dario Argento imzalı Suspiria evreninin ana noktalarını ve evrendeki filmlere dair detayları bu rehberde bir araya getiriyoruz.
Suspiria (1977)
Dario Argento’nun adını sinema tarihine altın harflerle yazdıran Suspiria, aynı zamanda 1960’lar ve 1970’lerde İtalya’da ortaya çıkmış giallo türünün de zirve noktalarından birisi. 1980’ler ve 1990’ların slasher filmlerinin atası olarak da görebileceğimiz bu tür, sinemanın karanlık ve gotik olana merakının en dikkat çekici örnekleri arasında yer alıyor. Argento’nun Thomas De Quincey’nin Suspiria de Profundis metninden yola çıkarak yazdığı ve Avrupalı bir dans akademisine gelen genç bir Amerikalı kadının başına gelen doğaüstü olayları takip ettiği film korku sinemasını baştan sona dönüştürmüş eserlerden biridir. Müziklerin, renklerin ve gerginliği her daim zirvede tutan saldırgan reji tercihlerinin baskın olduğu estetik yaklaşım bir tür imzaya dönüşür. Film, üzerinden zaman geçtikçe kültleşir ve bilhassa ilham olduğu başka akımlarla tekrar tekrar gündeme gelmeye devam eder. Üçlemeyi meydana getiren devam filmleri de, yıllar sonra gelecek yeniden yapımı da Suspiria’nın tarihsel önemini vurgulayan güçlü zemine katkı sağlar.
Inferno (1980)
Suspiria’nın dönemin şartlarına göre gösterdiği başarının ardından gelen Inferno, The Three Mothers üçlemesinin ikinci halkası olma özelliğini taşır. Üçlemenin diğer filmleri gibi bir başka cadıyı arka planına yerleştiren filmde enteresan bir şekilde ortadan kaybolan kız kardeşini bulmaya ve onun yaşadığı evin gizemini çözmeye çalışan genç bir adamı takip ederiz. Suspiria’nın muazzam başarısının ardından biraz gölgede kalmış bir film olan Inferno serinin diğer filmleri gibi Thomas De Quincey’nin 1845 tarihli Suspiria de Profundis metnindeki bir pasajdan yola çıkarak ortaya çıkar ve cadı kültüne dair hikâyeleri takip eder. Mater Tenebrarum’un merkezde yer aldığı Inferno’da üçlemeye de adını veren The Three Mothers adlı kitap da önemli bir yer teşkil eder.
The Mother of Tears (2007)
Üçlemenin son halkasında Dario Argento bu kez üçüncü ve son “anne” Mater Lachrymarum’u hikâyenin merkezine yerleştirir. Yönetmenin kızı Asia Argento’nun Amerikalı sanat öğrencisi Sarah Mandy’ye hayat verdiği 2007 yapımı filmde Roma’da sanat okuyan Sarah bu kadim figürün ortaya çıkmasına neden olur ve onunla yüzleşmek zorunda kalır. Bir önceki filmden yaklaşık otuz yıl sonra gelen fakat estetik ve içerik olarak ilk iki filmin tarzını devam ettirmeye çalışan The Mother of Tears aynı zamanda üçlemeyi kapatan eser olur. Suspiria çatısı altındaki her film gibi seyirciden ve eleştirmenlerden karışık tepkiler alan film kimilerine göre değeri zamanla anlaşılacak bir kült klasik olma potansiyeli taşırken kimileri içinse bir miktar yaş almış Argento’nun zamanımızın ruhuna uygun bir iş çıkarmaktan uzak bir denemesi olarak kalmıştı.
Suspiria (2018)
Orijinal filmden kırk yıl sonra gelen Suspiria yeniden çevriminin arkasında çağımızın yıldız yönetmenlerinden Luca Guadagnino’nun ısrarı ve filme olan sevgisi yatıyor. Filmin orijinal sahiplerini bir yeniden çevrime ikna edip haklarını alan Guadagnino bir yandan bu klasik esere saygı duruşunda bulunurken diğer yandan da bu evrene yaklaşımında çok temel farklar geliştirdi. Aynı özgün film gibi bir dans okuluna gelen bir Amerikalıyı takip eden film bunun dışında hemen her şeyi kendine has bir üslupla yeniden yorumladı. Başrolüne Dakota Johnson’u taşıyan, tam üç farklı rolda izlediğimiz Tilda Swinton’un yıldızlaştığı, aynı zamanda Mia Goth, Angela Winkler, Chloë Grace Moretz ve Argento’nun Suspiria’sının ana karakterini canlandırmış Jessica Harper’ı farklı rollerde izlediğimiz bu yeniden çevrim, basit bir uyarlamadan çok tamamen yeni kurallarla tekrar yazılmış özgün bir eser niteliğinde.
Suspiria serisindeki tüm filmleri Türkiye’den çevrimiçi izleyin
Suspiria serisini hangi sırayla ve nereden izleyebileceğinizi merak ediyorsanız bu rehber size çok yardımcı olacak. JustWatch editörlerinin hazırladığı bu içeriği inceleyerek çeşitli streaming platformlarındaki kiralama, satın alma ve abonelik hizmetlerinden dilediğinizi seçebilirsiniz.