Geçtiğimiz aylarda Netflix yapımı The Electric State yayına girdiğinde epey gündem olmuştu. Anthony ve Joe Russo’nun Simon Stålenhag’ın aynı adlı grafik romanından uyarladığı filmin abartılı CGI kullanımı, set tasarımları, görsel efektleriyle toplamda 320 milyon dolara ulaşan bütçesi, filmin kendisinden daha çok konuşuldu. Fantastik, macera ve bilim kurgu türlerini harmanlayan The Electric State’in, özgün ve yaratıcılıktan yoksun dünyası, eleştirmenlerin bu denli yüksek bir bütçenin ne kadar gerekli olduğunu sorgulamalarına sebep oldu.
Son dönemde özellikle streaming platformları için çekilen ve popüler kültür üzerinde planladıkları etkiyi yaratmak konusunda yetersiz kalan yapımların varlığı, projelere ayrılan bütçelerin filmlerin gişe başarıları üzerindeki etkisini kaybetmeye başladığının bir kanıtı niteliğinde. Yine de bu durum açısından istisna oluşturan örnekler de yok değil. JustWatch ekibi olarak hazırladığımız bu rehberde tüm zamanların en yüksek maliyetli 10 filmini ve bu filmlerin popüler kültür ve sinema alanında yarattığı etkileri masaya yatırıyoruz.
Star Wars: The Force Awakens (447 milyon dolar)
Tüm zamanların en popüler bilim kurgu serisine aradan yıllar geçmesine rağmen yeni bir üçlemenin ekleneceği haberi elbette Star Wars hayranları tarafından coşkuyla karşılandı. Return of the Jedi’ın 30 yıl sonrasındaki olaylara odaklanan ve sequel üçlemesinin ilk filmi olan The Force Awakens, Star Wars evrenine Rey, Finn ve Poe Dameron gibi yeni kahramanları dahil etti. J.J. Abrams’ın yönettiği ve üçlemenin diğer iki filmine kıyasla daha olumlu eleştiriler alan filmde, orijinal üçlemenin yıldızları Mark Hamill, Carrie Fisher ve Harrison Ford’un da yer aldı. Bu isimlerin katılımı ve yoğun görsel efektlere kullanımı sebebiyle bütçesi astronomik boyutlara ulaşan film, gişede 2 milyar doların üzerinde hasılat elde etti.
Jurassic World: Fallen Kingdom (432 milyon dolar)
Jurassic Park film evreninin ikinci halkasını oluşturan ve 2015’te başlayan Jurassic World serisinin ikinci flimi Jurassic World: Fallen Kingdom, 432 milyon dolarlık bütçesiyle listemizin ikinci sırasında yer alıyor. Sekansların büyük çoğunluğunda dinozorların yer aldığı filmin çekimleri sırasında yoğun düzeyde dijital ve pratik efektler kullanıldı. Tamamı 2000 plandan oluşan filmdeki planların yaklaşık 1200 tanesinde görsel efektler yer aldı. Başrollerdeki Chris Pratt ve Bryce Dallas Howard’ın devam filminde rol alması için önemli miktarda para harcayan Universal Stüdyoları uluslararası çapta, çeşitli markalarla yapılan işbirliklerini içeren promosyon ve marketing kampanyaları için de önemli bir bütçe ayırmıştı. Film, eleştirmenlerden ortalama yorumlar alsa da gişede 1,3 milyar dolarlık hasılat elde etmeyi başardı.
Star Wars: The Rise of Skywalker (416 milyon dolar)
Star Wars hayranlarının beğeni sıralamasında genellikle sonlarda yer alan The Rise of Skywalker’ın bütçe kıyaslamasına baktığımızda tam tersi bir manzarayla karşılaşıyoruz. Skywalker Saga’yı olabilecek en görkemli şekilde noktalamak için gerek prodüksiyon gerek de promosyon sürecinde büyük paralar harcandığı filmde dijital ve pratik görsel efektler de önemli bir bütçe kalemi oluşturdu. Orijinal üçlemenin yıldızlarına bir de popülerlikleri yıllar içinde daha da artan Daisy Ridley, Oscar Isaac ve Adam Driver gibi isimler eklenince Disney, oyuncu kadrosu için de göz ardı edilemeyecek düzeyde para harcamak durumunda kaldı. Film, 1 milyar dolar hasılat elde ederek, olumsuz eleştirilere rağmen başarılı bir gişe performansı ortaya koydu.
Fast X (379 milyon dolar)
Genellikle bilimkurgu ve fantastik türündeki filmler listenin üst sıralarında yer alsa da uzun soluklu Hızlı ve Öfkeli serisinin on birinci filmini Fast X, 379 milyon dolarlık bütçesiyle şaşırtıcı bir istisna olarak karşımızda. Vin Diesel, Jason Momoa ve Charlize Theron gibi yıldızların yer aldığı kalabalık oyuncu kadrosuyla dikkat çeken filmin özellikle COVID-19 pandemisi yüzünden aksayan prodüksiyon süreci epey pahalıya patladı. Etkileyici yarış ve aksiyon sahnelerinde kullanılan dijital efektlerin de bütçede önemli bir yer tuttuğu filmi Justin Lin’in yönetmesi beklenirken Lin’in filmden ayrılacağını açıklaması ve yerine Louis Leterrier’in gelmesinin de filmin bütçesi açısından sarsıcı bir etkisi olduğunu not düşmek gerek. Gişede 714 milyon dolar hasılat elde eden Fast X’in devam filminin 2026 yılında vizyona girmesi planlanmış olsa da görece düşük bulunan gişesinin serinin geleceğini ne ölçüde etkileyeceği şu an için belirsizliğini koruyor.
Pirates of the Caribbean: On Stranger Tides (379 milyon dolar)
2000’li yılların en sevilen macera - fantezi serilerinden Karayip Korsanları’nın dördüncü filmi On Stranger Tides, Fast X’le yaklaşık aynı bütçeye sahip olsa da 1 milyar dolarlık hasılatla ondan çok daha iyi bir gişe başarısına imza attı. Stüdyonun çekildiği dönemde popülerliğinin zirvesinde olan Johnny Depp’e yaptığı ödemeyle akıllara kazınan filmin ayrıca 3D teknolojisi kullanılarak çekilmesi, prodüksiyon bütçesinin yadsınamayacak düzeyde artmasına sebep oldu. Dünyanın çeşitli yerlerinde gerçek mekanlarda çekimleri gerçekleştirilen filmin, serinin titizli ve işçiliğiyle beğeni toplayan görsel efektleri de yapım maliyetinin artmasıyla sonuçlandı. Uluslararası çapta yürütülen marketing kampanyası da On Stranger Tides’ın maliyetinin artmasında rol oynadı.
Avengers: Age of Ultron (365 milyon dolar)
Liste başındaki diğer filmlerle kıyasladığımızda görece alt sıralarda yer alması bizleri şaşırtan Marvel Sinematik Evreni yapımlarından Avengers: Age of Ultron, 365 milyon dolarlık bütçesiyle altıncı sırada konumlanıyor. Film başına aldıkları ödemelerle birer film çekilebilecek Robert Downey Jr., Chris Hemsworth, Scarlett Johansson, Chris Evans, Mark Ruffalo, Jeremy Renner gibi isimlerin yer aldığı Age of Ultron’un maliyeti, ayrıca yoğun düzeyde CGI kullanımı sebebiyle de yükseldi. Bu süreçte birden fazla VFX stüdyosuyla iş birliği yapan Marvel’ın filmin çekimlerini çeşitli ülkelerde gerçekleştirmesi de lojistik maliyetlerin artmasına sebep oldu. Neredeyse tüm bir şehrin yok olmasını izlediğimiz etkileyici aksiyon sahnelerinin yer aldığı film gişede 1,4 milyar dolarlık bir hasılat ederek bütçesinin katbekat üzerine çıkmayı başardı.
Avengers: Endgame (356 milyon dolar)
Bütçesi, Age of Ultron’la benzer bantta seyreden Avengers: Endgame, Marvel’ın en başarılı film serisi sayılan Avengers’ı görkemli bir şekilde noktaladı. Yine kalabalık oyuncu kadrosunun prodüksiyon bütçesinin önemli bir kalemini oluşturduğu film tamamı CGI’la yaratılan Hulk ve Thanos gibi karakterlerin inandırıcı görünmesini sağlamak için VFX üzerine epey yoğunlaştı. Gençlendirme tekniğinin kullanıldığı sahnelerden yüksek aksiyonlu savaş sekanslarına toplamda 2500 VFX planının çekildiği film, Infinity War’la arka arkaya çekildiği için uzun bir prodüksiyon sürecinden geçti. Ancak bu hummalı çabalar meyvesini vermiş olacak ki, Endgame 2,8 milyar dolarlık gişesiyle tüm zamanların en yüksek hasılatlı ikinci filmi olarak tarihe geçti.
Doctor Strange in the Multiverse of Madness (351 milyon dolar)
Marvel Sinematik Evreni’niin Dördüncü Evresi’nin en sevilen filmleri arasında sayılan Doctor Strange in the Multiverse of Madness’ın, prodüksiyon sürecinin COVID dönemine denk gelmesi bütçesinde öngörülmeyen harcamalara sebep oldu. Doctor Strange’in güçlerinin büyük ölçüde sihir ve büyüyle bağlantılı olması da yoğun CGI kullanımıyla filmin maliyetini arttırdı. Filmde ayrıca Benedict Cumberbatch ve Elizabeth Olsen gibi yıldızların yanında, “çoklu evrenlerde” yer alan cameo karakterlere hayat veren Patrick Stewart gibi usta oyuncular yer aldı. Korku türü denince ilk akla gelen isimlerden olan Sam Raimi’nin yönetmen koltuğuna oturması da filmin maliyetinin yükselmesinde etkili oldu.
Avatar: The Way of Water (350 milyon dolar)
James Cameron’ın bir bilim kurgu destanı olarak nitelendirebileğimiz Avatar serisinin yapımı on yıl süren ikinci filmi Avatar: The Way of Water’ın ta dokuzuncu sırada yer almasının bizi epey şaşırttığını söylemek gerek. Cameron’ın titizlikle ve eşine az rastlanan bir yaratıcılıkla inşa ettiği bu film evreninin sahiciliğini arttırmak adına görsel efektler için büyük bir bütçe ayrıldı. Özellikle su altında geçen sekansların kusursuza yakın olmasını isteyen Cameron, su altındaki hareketleri ve yüz ifadelerini beyazperdeye aktarabilmek için son teknoloji hareket yakalama teknikleri geliştirdi. Gişede 2,3 milyar dolar hasılat elde ederek harcanan emeklerin karşılıksız kalmadığını da kanıtlayan The Way of Water, ayrıca kazandığı En İyi Görsel Efekt Oscar’ıyla da başarısını taçlandırdı.
Ant-Man and the Wasp: Quantumania (330 milyon dolar)
Marvel Sinematik Evreni’nin Beşinci Evresi’ni başlatan Ant-Man and the Wasp: Quantumania’nın seyirciler ve eleştirmenler tarafından pek sevilmediği biliniyor. Marvel ve Disney’in film için 330 milyon dolar harcamasına rağmen yalnızca 476 milyon dolar gişe hasılatı elde etmesi ise bu hezimetin somut bir kanıtı niteliğinde. Hikâyenin önemli bir bölümünün “Kuantum Alemi”nde geçmesi sebebiyle görsel efekt bütçesinin öne çıktığı filmin, özellikle post-prodüksiyon süreci stüdyo açısından son derece maliyetli oldu.
Tüm zamanların en yüksek hasılatlı filmlerini Türkiye’de çevrimiçi izleyin
JustWatch Türkiye ekibinin hazırladığı listeler sayesinde gişe rekortmeni filmleri Türkiye’de hangi streaming platformlarından izleyebileceğinizi keşfedin. Yakın dönemde gündeme gelen Ne Zha 2’nin gişe başarısı merakınızı cezbettiyse, en yüksek hasılatlı animasyon filmlerini de yine JustWatch üzerinden inceleyebilirsiniz.